καπνικαρέα

Ναός της μεσοβυζαντινής περιόδου, αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου. Βρίσκεται επί της οδού Ερμού, στο κέντρο της Αθήνας. Είναι ναός εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο, με πρόσθετα κτίσματα το επίσης τρουλαίο παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας στα Β και έναν μεταγενέστερο νάρθηκα στα Δ, με δίριχτες και οξυκόρυφες στέγες. Παρά τη σύνθετη κάτοψή του, αποτελεί ένα σύνολο με αρμονικές αναλογίες. Η δήλωση του σταυρού στη στέγη είναι σαφής και ο υπερκείμενος, ραδινός τρούλος του ναού αποτελεί ένα από τα ωραιότερα και ενδεικτικότερα δείγματα τρούλωντων αθηναϊκών ναών. Η επιμελημένη, πλινθοπερίκλειστη τοιχοδομία με κατεργασμένους λίθους (χαρακτηριστικό των ναών της ηπειρωτικής Ελλάδας) οδηγεί σε μία χρονολόγηση περίπου στο τρίτο τέταρτο του 11ου αι. Η ονομασία του προκύπτει από το επίθετο του κτήτορα (Καπνικάρης ή Καμουχάρης). Αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και καλοδιατηρημένα δείγματα της μεσοβυζαντινής ναοδομίας, που είχε ως κύριο χαρακτηριστικό τις συμμαζεμένες εξωτερικές διαστάσεις και την κατασκευαστική κομψότητα.

* * *

η (Μ καπνικαρέα) [καπνικάρης]

νεοελλ.

γυναίκα μεγάλης ηλικίας, συνήθως γεροντοκόρη

μσν.

η σύζυγος τού καπνικάρη.